ISIDORUS
600 lat Praskiego Orloja - 600 years of Prague Astronomical Clock Drukuj
poniedziałek, 17 sierpnia 2009, 23:35
Dodał: Tomasz Adam Kaniewski (Kalasancjusz)
Staromiejski Orloj jest jednym z najcenniejszych i najważniejszych praskich zabytków. Jest umieszczony na gotyckiej wieży Ratusza Staromiejskiego na Rynku Starego Miasta. Orloj jest najznamienitszym przykładem czeskiego gotyku w zakresie techniki i wiedzy a obecnie także niezwykłym zabytkowym dziełem. Orloj ma trzy części główne. Najciekawszą jest część astronomiczna, ukazująca położenie ciał niebieskich. Pod nią jest umieszczone koło kalendarzowe, które w XIX w. uświetnił swoimi malowidłami malarz Josef Mánes. Wokół części astronomicznej są umieszczone ruchome figurki w celu rozśmieszenia widzów. Ważną częścią są również podążające w procesji i pozdrawiające przez dwa małe okienka turystów postaci Dwunastu Apostołów, którzy ukazują się o każdej pełnej godzinie.
Orloj
Orloj
fot. Ł. Struk
Jedną z najstarszych części orloja jest mechanizm zegarowy oraz astronomiczna tarcza z 1410 roku. Mechanizm wykonał zegarmistrz Mikuláš z Kadaně prawdopodobnie na podstawie projektu Jana Šindela, który później został profesorem profesorem matematyki i astronomii na Uniwersytecie Karola w Pradze. Praski Orloj był dopiero trzecim tego typu mechanizmem na świecie. Pierwszy był skonstruowany w Padwie w 1344 roku. Przez dłuższy okres czasu istniały spory o to, kto tak naprawdę stworzył Orloj. Przez dłuższy czas uważano, że wykonał go w 1490 roku zegarmistrz Jan Růže (zwany również mistrzem Hanušem) wraz ze swoim pomocnikiem Jakubem Čechem. Legenda mówiła o tym, że Hanuš był oślepiony, aby juz nigdy nie mógł wykonać podobnego zegara. W 1552 roku naprawiał orloj Jan Táborský. Ten jest również autorem wiadomości, w której oznacza za twórcę Orloja zegarmistrza Hanuša. To była jednak pomyłka, którą udało się odkryć dopiero w XX wieku.
Orloj
Orloj
fot. Ł. Struk
W przeciągu wieków orloj kilkukrotnie stanął i był naprawiany. Prawdopodobnie w XVII wieku były dodane drewniane figurki obok tarczy oraz figury apostołów. Od 1735 roku Orloj był w krytycznym stanie i praski magistrat chciał go nawet sprzedać do skupu żelaza. Orloj obronił czeski patriota i meteorolog, profesor Uniwersytetu Karola - Antonín Strnad, który rozumiał jego historyczną wartość i dążył do jego naprawienia. Pod opieką Strnada zegar naprawił za 793 złotych w latach 1787 - 1791 zegarmistrz Šimon Landsperger. Podczas kolejnej naprawy w latach 1865 - 1866 do zegara dodano figurkę piejącego koguta. Podczas powstania praskiego w ostatnich dniach II-ej Wojny Światowej był Orloj mocno uszkodzony podczas pożaru ratusza staromiejskiego. Dopiero po wielkich trudach został przywrócony "do życia" w 1948 roku. Po raz ostatni rekonstrukcja Orloja miała miejsce w 2005 r., kiedy to odrestaurowanou figurki oraz dolną tarczę autorstwa Josefa Mánesa. W przyszłym roku będziemy obchodzili 600 rocznicę powstania Praskiego Orloja. Więcej informacji o obchodach tej rocznicy będziemy zamieszczać stopniowo w naszym serwisie.

źródło: www.czech-tour.pl